U petak, 24. maja, zvanično je otvoren park “Arheološko brdo” u okviru Tvrđave Golubački grad.
Otvaranju je prethodila revitalizacija Spoljnog dvorišta tvrđave u vrednosti od 556.650 eura, u okviru projekta #EUzaTEBE – za kulturno nasleđe i turizam koji zajednički finansiraju Evropska unija i nemačko Savezno ministarstvo za ekonomsku saradnju i razvoj BMZ, a sprovodi Deutsche Gesellschaft für Internationale Zusammenarbeit (GIZ) GmbH – obavestio je Tvrđava golubački grad na svoj zvaničnom sajtu.
Park „Arheološko brdo“ u okviru Golubačke tvrđave je zvanično otvoreno za posetioce, saopštili su danas organizatori. Zamenica šefa Delegacije Evropske unije u Srbiji Plamena Halačeva poručila je na otvaranju da „sedam vekova burne istorije Golubačke tvrđave ilustruje upravo da je istorija Srbije istorija Evrope, kao i da nasleđe Srbije evropsko nasleđe“.
– Srećni smo i ponosni što zajedno sa našim partnerima iz Nemačke i Austrije finansiramo ovaj projekat, kako bismo zaštitili našu zajedničku kulturu i nasleđe u Srbiji – istakla je Halačeva.
Čuvar Đerdapskog tesnaca
Golubačka tvrđava podignuta je na samom ulazu u Đerdapsku klisuru, na mestu gde Dunav najširi u svom toku prelazi u tesnac Karpatskih planina. Tvrđava je predstavljala važno srednjovekovno vojno pogranično utvrđenje, planski građeno zbog vojno-strategijskog značaja mesta. Odavde se lako mogao kontrolisati sav kopneni i vodeni put koji je povezivao istok i zapad, a strme i nepristupačne Ridanske litice, na kojima je izgrađena Tvrđava, i sama reka, bili su joj prirodna zaštita. Zbog ovakvog položaja, tokom XIV i XV veka, pogranične sile, Ugarska i Srbija, a potom i Otomanska imperija, borile su se da osvoje Golubačku tvrđavu jer su time sticali kontrolu i moć nad državnom granicom.
Golubije ime
Prvi put u istorijskim izvorima Golubačka tvrđava se pominje 1335. godine kao utvrđenje sa ugarskom vojnom posadom. Iako je osnovana pre pomenute godine, ne zna se ko ju je i kada tačno podigao. Njeno ime na srednjovekovnim kartama ispisano je na različitim jezicima: Galambas, Galambocz, Colombazo, Columbaz, Columbarum, Taubersburg, Tawbenstein, Peristerin, Giwerdzinlik… i u svakom osnovu čini reč -golub. Misteriju imena objašnjavaju srednjovekovne legende, a jedna od najpoznatijih govori o osmanskom zapovedniku grada koji se zaljubio u lepu meštanku Golubanu. Odbijajući da uđe u njegov harem, Golubana je kažnjena tako što je okovana za stenu da bi se pokajala. Njeno odbijanje pokornosti turskom komandantu odvelo ju je u smrt. Po njoj, Tvrđava je dobila ime Golubac, a stena, koja i danas viri iz Dunava, nosi ime ”Baba-kaj” ( tur.” pokaj se”).
Tvrđava danas
Tokom tridesetih godina 20. veka kroz Tvrđavu je probijen magistralni put kojim su oštećene obe kapije utvrđenja. Tek 70-ih godina istog veka utvrđenje je ušlo u sferu interesovanja naših istraživača, što je bilo podstaknuto izgradnjom hidroelektrane ,,Đerdap I”. Istraživački radovi vršeni su u više navrata, a izvedeni su i konzervatorsko restauratorski radovi pod nadzorom Republičkog zavoda za zaštitu spomenika kulture.
Golubačka Tvrđava, kao kulturno dobro od izuzetnog značaja, pripada i Rezervatu prirode Tvrđava Golubački grad, prostoru koji predstavlja ulaz Đerdapsku klisuru i ujedno ulazni punkt u Nacionalni park Đerdap. Republika Srbija je ovaj prostor 2011. godine proglasila Turisitičkim prostorom „Tvrđava Golubački grad“ koji je, zahvaljujući Projektu „Revitalizacija Golubačke tvrđave“ finansiranom iz IPA Fondova za 2011. i 2016. godinu, infrastrukturno opremljen, dok je sama Tvrđava rekonstruisana.
Ukoliko se nađete u blizini Golubca obavezno obiđite tvrđavu
Pošto dolazi period odmora u domovini, preporuka našeg sajta Svet Dijaspore svima koji će leto ili bar deo godišnjeg odmora provesti u rodnom kraju svojih predaka, da obavezno u svoj program uvrste i izlet do tvrđave Golubac (Golubački grad) sagrađene u XIV veku, koja je kroz vekove predstavljala važno vojno, pogranično i strateško utvrđenje nazivano „Bedem Evrope“.
Na mestu gde je Dunav najširi u celom svom toku, pre nego što se najduža evropska reka ulije u tesnac Ðerdapske klisure, saznaćete toliko toga o istoriji vašeg kraja, diviti se tvrđavi „Čuvar Ðerdapa“ smeštenoj na litici desne obale Dunava koja i dalje stoji gordo i ponosno bdi nad Dunavom, i sve to dok ispijate kafu ili sok u obližnjem restoranu.
U toku leta kompleks je otvoren svakim danom (sem ponedeljkom) od 10 do 17 časova u junu, i od 10 do 18 časova u julu i u avgustu.
Tekst: Svet Dijaspore / Svetlana Nenadović Glušac
Izvor: Tvrdjavagolubackigrad.rs i Tanjug.rs
Foto: Svet Dijaspore