Vernici koji proslavljaju Vaskrsenje Hristovo po Julijanskom i Gregorijanskom kalendaru danas slave Vaskrs, najveći hrišćanski praznik, koji je suština hrisćanskog učenja.
U crkvama i manastirima Srpske pravoslavne crkve (SPC) na bogosluženjima čita se poslanica koju upućuje poglavar SPC. Prva vaskršnja liturgija služi se u ponoć, između subote i nedelje. Vaskrs simbolizuje pobedu života nad smrću i posle dana žalosti ponovo su se oglasila crkvena zvona u znak radosti.
Poglavar Srpske pravoslavne crkve patrijarh Porfitije služi uskršnju litugiju u Pećkoj Patrijaršiji.
Uskrs je najvažniji hrićanski praznik, „praznik nad praznicima“, predstavlja suštinu te vere jer uskrsnuće označava pobedu života.
Hrišćani Vaskrs slave tri dana, pa su u kalendaru SPC crvenim slovom obeleženi Vaskršnji ponedeljak i Vaskršnji utorak.
U SPC pravoslavni vernici razmenjuju pozdrave – Hristos vaskrse! Vaistinu vaskrse!
Uskrs prati niz običaja: farbaju se jaja, prvo obojeno se ostavlja na stranu do idućeg Uskrsa i naziva „čuvarkuća“, a potom pažljivo odlaže u skladu s lokalnim običajima.
Ono simboliše rađanje života, a crvena boja nevino Hristovu prolivenu krv.
Hrvatski uskršni običaji
U zapadnoj liturgiji uskrsno bdenje obuhvata blagoslov ognja, paljenje sveće na „ognju bdjenja“ i hod kroz crkvu, nastavlja se podužim bogoslužjem reči (pet starozavetnih i dva novozavetna čitanja), potom obnovom krsnih obećanja i naposletku euharistijom.
U hrvatskoj tradicijskoj kulturi isprepleteni su katolički crkveni obredi s tradicijama drugog porekla, posebno običajima i obredima vezanim uz prolećno buđenje prirode. U Velikoj sedmici pripremalo se za nastupajuće blagdane – sređivala se kuća, pripremala hrana i odeća, bojila i ukrašavala jaja – pisanice.
Od Velikoga petka kada utihnu crkvena zvona pa do njihova ponovnog oglašavanja na Veliku subotu meštani su se pozivali na molitvu i u crkvu čegrtaljkama, škrebetaljkama i klepetarnicama.
Uobičajeno je pevanje crkvenih narodnih napjeva i procesije. Post i nemrs završavaju svečanim blagoslovom jela u crkvi i njegovim blagovanjem u porodičnom krugu na sam Uskrs. U nekim krajevima uobičajen je bio crkveni blagoslov vatre i obnova kućne vatre te paljenje uskršnih drvenih grana – vazmenki. Na Uskršni ponedjeljak, nakon dugo vremena odricanja od zabave i plesa, ponovno je započinjao društveni život.
Hristos vaskrse – srećan Uskrs!
Izvor: Nova.rs/ Index.hr
Foto: Freepik.com